MIGUEL GONZÁLEZ GARCÉS
(La Coruña, 12 xaneiro 1916 - 12 decembro 1989)
"Siempre hay aroma en las manos
y en los corazones
que regalan flores con sus poesías"
"Hombre, redime al hombre vivo.
Álzate y anda entre los vivos,
lucha con los vivos, gánate el pan.
Hombre, haz que las flores sean para los vivos,
haz que el aceite sea para los vivos
y el vino de la vid para la vida".
Pablo Armando Fernández, poeta cubano.
Escritor, xornalista, docente, e sobre todo, poeta. Licenciado en Filosofía e Letras pola Universidade de Santiago de Compostela. Funcionario por oposición do corpo facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos, obtendo o número uno da súa oposición. Destinado inicialmente en Madrid, ao ano seguinte pediu o traslado á Coruña, pasando a dirixir a Biblioteca Pública do Estado, á fronte da cal permaneceu durante 40 anos (1943-1984), ao mesmo tempo que dirixía o Centro Provincial Coordinador de Bibliotecas. En palabras de Laura González-Garcés “foi adiantazo ao seu tempo, intentando ao longo da súa vida como bibliotecario mellorar, abrir horizontes, ser consecuente con esa amplitude de miras, considerando a cultura como ben que permite a dignificación, a liberación e a elevación do ser humano”.
Esta volta á súa cidade natal podería estar motivada pola nostalxia do mar, como el manifesta no seu poemario “Alrededor del mar”(Madrid, Ágora, 1961)
Vivir sin mar era vivir apenas
He venido a la orilla
Para aspirar recuerdos
Que acarician los ojos con espumas.
¡Olor de libertad del horizonte!........
Poeta bilingüe en castelán e galego, publicou gran cantidade de libros de poesía, cos que obtivo a Rosa de Ouro na "Festa dá Cantiga" de 1969, o Premio da Crítica de poesía Galega e foi seleccionado para o Premio Nacional de Literatura de 1990.
Un home é por sempre
una flor de esperanza
Quizais o verán lla murchou.
Mais a chuvia de outono
pode erguer as herbiñas cun verde argalleiro.
E as frautas soan.
Pingas de orballo novo
pousan no amor das almas.
E os anxos arrólanse no canto das raiolas
e manseliñamente, bailan, bailan.
Imos polo camiño
a man coa man collidos.
E temos sete anos.
Páraste diante dunhas ponlas verdes
de matices dourados.
Eu amóstroche
o canto das floriñas e os paxaros.
Óllasme. E asulaga en luz alegre
o perfume de ti e máis dos campos.
Detémonos ás veces… E sorrimos… E béixote.
De súpeto, trasmúdome nun home.
Ti, en fermosa muller na que me abraso.
Enrubeces un pouco.
Estou un pouco pálido.
E tes dezaoito, ou vintecinco,
quizais xa trinta anos…
Enguedéllase o tempo, desacóugame,
e lévame moi lonxe
destes tan verdadeiros e profundos
sete anos.
Seguimos o camiño
a man coa man collidos.
Fica o noso futuro actual no que non somos nenos
lonxano.
Arelante presencia da ausencia.
Calamos.
E ti sorrís de novo
cara a unha flor azul ou dalgún seixo
tremelucente e claro.
Eu bebo do recendo milagreiro
do presente en que sinto
da túa man o aloumiño acaroado.
Seguimos polo vieiro.
E temos sete anos.
Ó MEU MAR
Miguel González Garcés
QUIXERA, eu ben quixera que tivese o meu verso
a sombra soave do ceo borrallento
no mare,
a verdecrara luz do piñeiral solemne,
a craridade maina dos fiúnchos nas ribeiras do Mero.
Pero a outra espranza, a imposible espranza
é que o meu verso erguérase
fero, baril e irto como o mar.
Como o mar dos roquedos da miña Torre
sin acougo dos séculos bañada
polas xaraibas e os salgados ventos
e as lunes tráxicas que saúdan os navíos
co medo relixioso do viandante
que pola noite pasa a carón dun cruceiro.
Non sei si poderá ter o meu verso
a doce resoancia da cantiga,
dunha vella cantiga latexante
de amores, de saudades, de lembranzas…
Eu ben quixera que o meu canto fose
unha herbiña que é berce dunha pinga de luz,
unha frol amarela dunha xesta,
ou miúda miosotis nas orelas do río.
Meu mar é bretemoso, crarísimo, labrusco,
ecoante de brados, de amprios horizontes,
de manseliñas praias nas luminosas rías.
Loitador destemido, arriscado, fervente,
de raiolas azues cando crébase o día
e vén de vagariño a luz nova da escuma.
Sentín na miña infancia nos cabezos
o podente cachón, os espumallos,
o buligar das ondas cantareiras,
os fuxidíos peixes nas pucharcas,
a beleza acouchada nas actinias,
a follaxe de xebras e calocas,
o coruscar de pelra dos finxidores nacres.
Afastado en recunchos ollei moito para o mare.
Tamén ele era espello cunha sombra bulinte
no fondo de min mesmo.
Ás veces dáme medo
o témero, o impoñente, o subrime,
orguloso e maxestoso mare.
Ás veces é un laio, un sospiro entre conchas
ó pe dos castiñeiros.
Un irmán homildoso
cáseque supricante.
E quixera doarlle a bronquedá dos montes,
o cántico dos merlos,
o cántico dos merlos,
o voar nos abrentes de anduriñas,
a luz tremelucente de roseiras,
a música de fonte bulidora
na taza dalgun craustro esmorecido.
Tamén sabe o meu mar das sombras dos carballos,
das pregarias dos cons,
dos muros das eirexas,
dos peiraos
nos que bulen as ondas pracenteiras.
Toda Galicia é mar.
Vieiras nas tumbas, nas praias, nos cruceiros.
Toda Galicia é mar.
Buguinas de Caión, vellas naves de pedra de Muxía.
Pelouros de Malpica que crebaron as olas
nunha noite de anguria
dun Nadal.
Mar de actinias, mar de cercellas, mar de redes
nas que rebule aínda
a viva prata dunha xouba nova pequeniña
que cecais volva ó mar.
Mar de camiños, mar de vieiros, mar de perelinaxes.
Badías nas que deitanse os vellos barcos cansos.
E non haberá frol –nin o xasmín, nin rosa,
nin mimosa de abril que
teña o recendo salobre
e garimoso dos algazos.
O mar ten frautas, e cornos, e trombós.
E tamén resoa nos menceres, no rosadiño abrente,
unha gaitiña lene cando vai saíndo do seu seo o sol.
Da mar que eu falo é a máis grande,
a máis fermosa das mares.
É a miña mar galega.
Toda Galicia é mar.
Durme nas rías cos soños verdes de arumes de pinos
e rechouchío de xílgaros.
Ruxe nos con sergueitos.
No Vilán, na Torre, na Fisterra, no Ortegal.
Toda Galicia é mar.
Vivo o abalo constante do mare verdecente
ó pe dos grande muros que teceu a Historia.
O absurdo xemidor de non se sabe cal pena.
Solemne, irta, ergueita, maxestosa,
Rubindo pedra a pedra hastra si mesma,
podente diante as ondas,
soñando cos seus soños millentarios,
a miña Torre é vixía do meu mare
que racha, fende, enemigos roquedos
cas verdes, azues, brancas, roxas,
ondas os outos berros.
A Torre que edificou Breogán –ou cecais Hércules
refrexa
no seu espello
toda a plenitude do mar.
E tamén unhas illas lontanas que soñou Ith.
Endexamais Eirín foi unha terra.
Engado do soño dun poeta galego
que ollou nun espello o mar.
Nos grandes riscos báñanse as sales azúes da viva mar.
Nunha furna a Serea peitea os seus cabelos louros
Entre das olas fulxen os pavos reás verdes,
as miúdas pombiñas, o voo de maxestade das gaivotas.
E un corvo, que é unha mota moura no azul.
E o sol é un soar de abellas no serán
namentras nos vellos tempos das vilas solagadas
resoan, co berce das augas, as campás.
Toda Galicia é mar.
Ala de anxo que deixou o seu prumaxe
nunha praia calquera dunha ría.
Froles de prata inmensa que van bicar Betanzos
ou miragre tranquío de Afrodita dormida
entre
das augas de Sada e Gandarío.
Na Ponte do Pedrido, redondos castiñeiros
deixan caer nas areas seus froitos rente as conchas.
Marela praia en Miño, piñeiral de Cabanas.
Ría de O Ferrol. Feitizo dunhas fadas feiticieiras
que nasceron para sementar beleza.
E endexamais fixeron unha tal.
Ría de Santa Marta, onde a Capelada e o Miranda
teñen as augas
como doncelas prisioneiras.
Onde a Terra -¿é a Terra, ou cecais será Venus
que fiou con Neptuno?-
semella asoballar ó mar.
Mar de San Andrés de Teixido,
mar do misterio,
mar da vida e da norte,
mar do alén,
da herba de namorare,
das cobras, dos milladoiros,
dos cumios que chegan hastra o sol, dos corvos aló,
no fondo domar, mar das Gabeiras…
Mar de Estaca de Bares,
cabo do mundo nordesío das Españas.
Onde xermolan unhas pequenas froles amarelas
e unha inmensa magnolia de escuma
que nega os Aguillós.
E haberá a quen semelle o mar oscuro.
Toda Galicia é luz.
Mais agora o meu canto é o do inxente penedo
sobor das mesmas nubens,
dos chíos viradores das goldrías
nos rebumbios podentes dos roncallos.
E o da Torre mañífica,
é o do Faro
envolveito nun manto
de brétemas douradas,
de berrantes balbordos,
dos abalantes brancos
de pranos nas escumas.
Este mar que pon medo ós homes máis bariles,
Este mar que pon medo ós homes máis bariles,
que asobía e marmura, que xoga cos navíos,
que brúa trafegueiro.
E non canto somente a meu mare.
Canto máis ós meus homes.
Os homes de Galicia
mariñeiros,
que saben de fervenzas e ardentías,
de naufraxios, de muros abatidos,
de máxicas viradas,
de arrumbadas escumas…
Mar tráxico, mar fero, esguío fungador,
meu mar galego.
tamén fermoso e mol, de praias calmas,
de mazás nas áreas,
de conchas nos concheiros,
de mar de vran na Cruña, mar das rías,
faciana sorrinte e verdadeira do meu gran enemigo.
Meu mar, meu mar!
Entradas
.jpg)
0 comments :
Publicar un comentario